Morgen vieren we 75 jaar vrijheid sinds het einde van de nazistische bezetting.

Die vrijheid is een groot goed, dat we moeten vieren, koesteren en beschermen. Zeker nu we in een tijd leven waarin vrijheid een nieuwe betekenis krijgt door de ingrijpende maatregelen om het coronavirus te bestrijden. Kinderen verlangen ernaar hun grootouders te knuffelen, kinderen willen hun ouders in het verpleegtehuis bezoeken. We verlangen naar de vrijheid om te gaan sporten of met vrienden bij elkaar te komen. Vrijheden die we zo lang als vanzelfsprekend achtten.

Maar vandaag, op 4 mei, zijn onze gedachten bij de velen die voor vrijheid gestorven zijn.

Miljoenen Joden, Roma en Sinti, verzetshelden, autistische mensen, mensen met down-syndroom en LHBTQIA+’ers werden in de Tweede Wereldoorlog op brute wijze vermoord. Ook aan de andere kant van de wereld, in voormalig Nederlands-Indië, stierven vele miljoenen onder het geweld van het Japanse fascisme.

Wij danken de moed van hen die zich verzetten tegen de terreur van het fascisme en in hun nagedachtenis zweren we dat wij dergelijke terreur immer zullen blijven bevechten.

Dit jaar zullen we op een andere manier dan voorgaande jaren stilstaan bij de verschrikkingen van de jaren ’40-’45. We staan niet met elkaar op de Dam of andere plekken in het land maar herdenken we vanuit huis. Dat maakt de kracht van deze herdenking niet minder. Laten we de slachtoffers herinneren en herdenken en laten we stilstaan bij de inhumane verschrikkingen van de Oorlog. Wij danken de moed van hen die zich verzetten tegen de terreur van het fascisme en in hun nagedachtenis zweren we dat wij dergelijke terreur immer zullen blijven bevechten.

Maar herinneren en herdenken alleen is niet genoeg: we moeten ook lering trekken uit het verleden. Sinds de Tweede Wereldoorlog heeft Nederland in vele oorlogen slachtoffers gemaakt: van de strijd tegen de Indonesische onafhankelijkheid tot de Nederlandse ondersteuning bij de illegale invasie en bezetting van Irak door de VS.

En nog altijd woeden er oorlogen, worden vluchtelingen aan de grenzen van Europa geweigerd en is intolerantie tegen Joden, moslims, niet-witte mensen, Roma, Sinti, LHBTQIA+- mensen en zoveel andere groepen steeds zichtbaarder verspreid. Institutioneel racisme is in Nederland nog steeds niet uitgebannen en verschillende politieke partijen schuwen niet voor openlijk fascisme of het samenwerken met partijen met openlijk fascistisch gedachtegoed.

Wat BIJ1 betreft hebben antisemitisme, racisme, nazisme en fascisme geen plaats in onze samenleving.

Wat BIJ1 betreft hebben antisemitisme, racisme, nazisme en fascisme geen plaats in onze samenleving en moeten deze uitsluitende, en ontwrichtende systemen koste wat kost worden bestreden.

Want als de Corona crisis ons iets leert, is het dat we in tijden van nood slechts elkaar hebben. En juist nu we met elkaar stilstaan bij de betekenis van vrijheid en onze samenleving op pauze staat, is het de tijd om met elkaar uit te kijken naar een nieuwe samenleving waarin vrijheid niet langer bevochten hoeft te worden en we alle reden hebben de vrijheid te vieren in een samenleving die werkt voor iedereen op basis van gelijkwaardigheid, rechtvaardigheid en solidariteit.