‘Uw namen zijn niet te vinden in de Nederlandsche geschiedenisboekjes […]. Uw daden zijn niet in tel waar de zilveren vloot van Piet Hein geroemd wordt. Er is geen plaats voor Uw beeltenis in de basreliefs die het voetstuk van generaal van Heutz’s standbeeld zullen versieren. Gij zijt geen deel van Holland’s koloniale glorie, gij behoort tot de donkere bladzijden der historie die de wetenschappelijke geschiedvervalsching het liefst maar overslaat bij het doceeren. […] Men zwijgt over U in de scholen. Men zou Uw herinnering het liefst willen dooden, zooals men eens Uw lichaam met een Nederlandschen kogel gedood heeft.’

Anton de Kom

Op 30 juni en 1 juli wordt in Suriname, Nederland en de voormalig Nederlandse Antillen het slavernijverleden herdacht en de afschaffing hiervan gevierd tijdens Keti Koti. Sylvana Simons zei het op de Black Lives Matter demonstratie in Utrecht op 5 juni: ‘Vanwege die vreselijke geschiedenis van kolonialisme, imperialisme, kolonialisme, zijn wij hier. Omdat jullie daar waren’. Toch is er nog steeds heel veel ontkenning en onwetendheid rondom deze feiten en wordt Keti Koti nog lang niet omarmd als een dag die voor álle Nederlanders relevant en belangrijk is.

Feitenkennis

Met de oprichting van de West Indische Compagnie in 1621 beginnen de Nederlandse provinciën formeel aan de slavenhandel en slavernij. Hiervoor waren Nederlandse schepen ook al betrokken, maar nog niet georganiseerd en gezamenlijk zoals onder het bewind van de WIC en de VOC. Naast de trans-Atlantische slavenhandel naar Noord- en Zuid-Amerika, werd er ook voor de Indische eilandengroep gehandeld in tot slaaf gemaakten. Dit is een kant van de Nederlandse slavernijgeschiedenis die nog erger onderbelicht is dan de trans-Atlantische slavernij. Na 1621 gaat het rap en domineert Nederland zelfs korte tijd de wereldwijde slavenhandel. Volgens onderzoek dat vorig jaar door het NWO is gepubliceerd, was de trans-Atlantische slavenhandel in 1770 5,2 procent van het Nederlands bruto binnenlands product. Dat is vergelijkbaar met de Rotterdamse haven op dit moment.

Op 1 juli 1863, schaft het Nederlandse Koninkrijk slavernij af en compenseert de aandeelhouders en eigenaren van plantages. Waar zij driehonderd gulden compensatie kregen per tot slaaf gemaakte, kregen de voormalig tot slaaf gemaakten niets. De tot slaaf gemaakten moesten overigens nog 10 jaar doorwerken om hun vrijheid te verdienen. Vandaar ook de button die wijlen Perez Jong Loy heeft gemaakt met daarop het werkelijk jaartal van vrijheid, 1873. Het is deze button die recentelijk zoveel stof heeft doen opwaaien. De erkenning van de 10 jaar staatstoezicht heeft veel mensen ongemakkelijk gemaakt over wat ons is geleerd over de afschaffing van de slavernij.

Slavernij en raciaal kapitalisme

Het slavernijverleden zit in alles om ons heen: de grote statige gebouwen die Nederland heeft kunnen bouwen dankzij de inkomsten van de slavenhandel; de kennis en positie in de wereld die Nederland heeft vergaard. Grote Nederlandse multinationals als Shell en Unilever, hebben hun wortels in het Nederlandse kolonialisme. Grote banken zoals InsingerGillissen, ABN Amro, Aon en a.s.r. zijn groot geworden door hun betrokkenheid bij slavernij en de slavenhandel. Terwijl Lloyds Bank in Engeland heeft aangegeven te gaan doneren aan organisaties die emancipatie van Zwarte mensen bevordert, blijven onze Nederlandse banken angstvallig stil.

Hierbij moeten we het belangrijk werk van Cedric J. Robinson benoemen. Hij liet met zijn studies zien dat kapitalisme onlosmakelijk verbonden is aan racisme. Raciaal kapitalisme, het concept dat hij introduceerde, doet ons onthouden dat de strijd tegen kapitalisme een intersectionele strijd moet zijn. Het is een strijd om kapitalistische structuren die gebouwd zijn met de gruweldaden van de slavernij en slavenhandel te ontmantelen. Verzetsheld en antikoloniale leider Anton de Kom, die pas afgelopen week werd toegevoegd aan de geschiedeniscanon, ontleed dit in het veel te weinig gelezen boek Wij Slaven Van Suriname.

Integratie

Wanneer we het over ‘integratie’ hebben, gaat het vaak gaat over het aanpassen van een gemarginaliseerde groep aan de dominante cultuur. Over die dominante cultuur wordt, zoals Gloria Wekker in haar boek Witte Onschuld schrijft, hardnekkig volgehouden ‘dat Nederland kleurenblind en antiracistisch is en altijd al is geweest – een plek van buitengewone gastvrijheid en tolerantie’. De maatschappij waar we vandaag de dag in leven is het resultaat van onze geschiedenis. Onze geschiedenis leidt al eeuwenlang tot onderdrukking en achterstelling van Afro-Nederlanders. Een eerste cruciale stap die moet worden genomen om dit tegen te gaan is het onderkennen van deze geschiedenis.

Wij onderschrijven het belang van het pas afgelopen week aangenomen motie in de Tweede Kamer die het onderwijzen over racisme, kolonialisme en slavernij op scholen verplicht. Als je integratie ziet als het werken aan eenheid en verbondenheid, is er vooral werk aan de winkel voor witte Nederlanders. Want hoe kunnen we verbonden zijn als een groot deel van de mensen niets wéét over het andere deel? We moeten samen onze samenleving vormgeven en om dit te doen zullen witte mensen zich moeten inzetten om te integreren en zich te informeren over de kanten van de Nederlandse geschiedenis die verzwegen worden. Laten we een begin maken aan het serieus nemen van het Nederlandse koloniale verleden door Keti Koti serieus te nemen en er een nationale feestdag van te maken.

Op 30 juni en 1 juli worden er door verschillende organisaties online en offline evenementen georganiseerd. Kijk in het onderstaande overzicht en doe mee aan de herdenking en viering van Keti Koti. Laten we er samen voor zorgen dat geen enkele witte Nederlander nog onbekend is met de betekenis van Keti Koti.

Overzicht

Online evenementen

1 juli om 20.30 1 juli: een geschiedenis van ons allemaal te volgen via https://dezwijger.nl/programma/een-geschiedenis-van-ons-allemaal

Fysieke evenementen

1 juli van 15.00 tot 17.00 Keti Koti in Zuidoost Kleiworkshop bij CBK Zuidoost, meer info en aanmelden via https://www.cbkzuidoost.nl/event/keti-koti-in-zuidoost/

1 juli van 17.00 tot 20.00 De grootste Heri Heri tafel bij het Bijlmer Parktheater, meer info en tickets via https://www.bijlmerparktheater.nl/nl/de-grootste-heri-heri-tafel

1 juli van 17.00 tot 21.00 OSCAM x Club MAFB x Keti Koti bij Oscam in Amsterdam, meer info op https://www.facebook.com/events/290376322117632/

1 juli van 17.00 tot 23.00 KETI KOTI bij Uitvlugt in Amsterdam, meer info op https://www.facebook.com/events/1931497090317468/

1 juli van 18.00 tot 20.00 Keti Koti Dialoog Tafel. Amsterdam West bij Midwest Amsterdam, meer info en aanmelden via https://www.facebook.com/events/270968064322725/

1 juli van 20.00 tot 23.00 Keti Koti, the conversation has started bij Le petit théâtre in Groningen, meer info en tickets via https://www.petittheatre.nl/special-concerts-movies

Online evenementen om terug te kijken

Keti Koti TALK! te bekijken via https://www.ketikotirotterdam.nl/

Online Herdenking Keti Koti Utrecht te bekijken via https://www.youtube.com/watch?v=YWmwG30Y84U

Keti Koti Lezing 2020 te bekijken via https://dezwijger.nl/programma/karwan-fatah-bla