We zitten middenin de tweede coronagolf. Alle alarmbellen gingen deze zomer al af, het aantal besmettingen loopt inmiddels in de duizenden per dag en de IC’s stromen weer vol. Het kabinet neemt geen regie en legt de verantwoordelijkheid voor het oplopende aantal besmettingen steeds weer bij de burger neer. Niemand durft de impopulaire maatregel te nemen die hard nodig is: om ieders gezondheid te beschermen moeten we weer in lockdown…

BIJ1 waarschuwde begin augustus al voor een tweede golf. Toen werd al gewaarschuwd voor de gevaarlijke opmars in de hoeveelheid besmettingen. Dit liberale kabinet houdt echter vast aan de valse nadruk op de ‘eigen verantwoordelijkheid’. De overheid wil geen regie nemen: je moet je maar aan de 1,5 meter houden. Maar zodra enkelen die maatregelen laten varen, gaat het natuurlijk al snel mis. Inmiddels zien we iedere dag duizenden nieuwe besmettingen — we zijn weer op een kritisch punt beland.

Maar in plaats van ruiterlijk toe te geven dat zijn beleid niet werkt, schuift Rutte zijn verantwoordelijkheid om de gezondheid van burgers te beschermen vooral af. Die ‘eigen verantwoordelijkheid’ betekent voor hem dat het ook lekker onze ‘eigen schuld’ is, maar met die statements is niemand geholpen. Althans niemand: tijdens het persmoment met de minister-president ging het namelijk opvallend vaak over mooie bedrijven. Voor die mooie bedrijven moeten blijkbaar solidariteit en het beschermen van risicogroepen maar wijken.

Inmiddels zien we iedere dag duizenden nieuwe besmettingen — we zijn weer op een kritisch punt beland.

Ze maken er een zooitje van

Het lijkt Rutte ook allemaal niks meer uit te maken. Terwijl juist testen en het opsporen van besmettingen nu zo belangrijk is, gaat het vanaf het allereerste begin al helemaal fout met de testcapaciteit. Al een tijdje terug kopte de NOS dat tienduizenden mensen zich niet kunnen laten testen. Zeker voor mensen zonder eigen vervoer is het lastig om een test te laten afnemen. In Rotterdam is de GGD zó overbelast dat mensen verzocht werden om in Haarlem een test in te plannen. Testen wordt zelfs ontmoedigd met uitspraken als: ‘we hebben genoeg testen, maar te veel mensen willen er gebruik van maken’.

Bron- en contactonderzoek (onderzoek naar waar iemand het virus heeft opgelopen en met wie een besmet persoon in contact is geweest) is nu helemaal van tafel. De GGD’s hebben niet genoeg personeel om de crisis te kunnen bolwerken. Dit resulteert in meer en meer besmettingen, en ook de IC’s liggen weer net zo vol als in maart. Het beleid gaat niet om het voorkomen van besmettingen — de ziekenhuizen lopen al vol en dus zijn we te laat. De reguliere zorg komt daarmee ook onder druk: iedere patiënt waarbij verdenkingen van COVID-19 zijn moet geïsoleerd, verpleegd en verzorgd worden. Hierdoor is er veel ruimte en personeel nodig.

De rol die het RIVM speelt in het huidige beleid is groot en zeker niet onomstreden. Er is behoorlijk wat kritiek op het RIVM en op hoe uitspraken van medewerkers van het RIVM het beleid ondermijnen. Een voorbeeld hiervan is hoe Jaap van Dissel direct na het dringende advies om mondkapjes te dragen in de openbare ruimte, aangeeft nog steeds van mening te zijn dat mondkapjes geen nut hebben.

Dat het RIVM zelf steeds weer de vergelijking tussen griep en Corona maakt, helpt ook niet in het mensen doordringen van de ernst van Covid-19.

Toon moed! Opnieuw in lockdown!

De politiek, coalitie én oppositie, durft niet te op te treden tegen het falende coronabeleid. Het vergt moed om uit te spreken wat we allemaal zien: namelijk dat het beleid tot nu toe gewoon niet het juiste blijkt te zijn. Met de verkiezingen om de hoek is ook de oppositie bang om onpopulaire maatregelen voor te stellen.

BIJ1 roept het kabinet op vandaag nog een nieuwe tijdelijke lockdown af te kondigen. Alleen dan kunnen we het verder oplopen van de besmettingscijfers een halt toeroepen. De scholen dicht, de horeca op slot, iedereen die dat kan verplicht thuiswerken en alleen gebruik maken van OV als je een essentieel beroep hebt. Als we dát een paar weken doen, kunnen we daarna weer langzaam en zorgvuldig herstarten en het virus indammen.

Een lockdown is geen maatregel waar we vrolijk van worden, maar wel een maatregel die keihard nodig is. Het doel is helder: we willen dat zo min mogelijk mensen besmet raken met COVID-19 en daarvoor is dit nodig.

Na de lockdown

Om na een periode van lockdown zorgvuldig en veilig op te starten is het belangrijk dat er vanaf dat moment een glasheldere en duidelijke communicatie is richting mensen. De boodschap is: bij klachten blijf je thuis en laat je jezelf testen. Pas als de test negatief is ga je weer naar buiten. Daarnaast zijn de volgende zaken echt van belang:

1. Mondkapjes. Stel een mondkapjesplicht in voor winkels, horeca en de openbare ruimte en begin met het meten van lichaamstemperatuur bij restaurants en winkels. Zorg dat alle zorgmedewerkers neus-mondmaskers kunnen dragen. Verstrek gratis mondkapjes vanuit de overheid aan mensen uit de lagere inkomensgroepen, maar ook op scholen en binnen bedrijven.
2. Let op de scholen. Op scholen vinden op dit moment veel besmettingen plaats. Ga ook kinderen testen. In Engeland is het onderwijs nu de eerste bron van COVID-19-clusters en dan gaat het om zowel basisscholen als middelbare scholen. Dus maak een helder en uitvoerbaar beleid voor een langere termijn.
3. Testen, traceren en isoleren. Het wordt de hoogste prioriteit voor alle GGD’s in Nederland om bron- en contactonderzoek uit te voeren en testcapaciteit op te schalen. Een testlocatie moet voor iedereen dichtbij zijn, zoals stembureaus bij verkiezingen. Als iemand in quarantaine wordt geplaatst moet gecontroleerd worden hoe de quarantaine wordt nageleefd.
4. Veiligheid en bescherming. Zorg dat er genoeg beschermingsmateriaal is voor zorgpersoneel en burgers. De productie van beschermingsmateriaal moet door de overheid worden gestuurd. Verbied winsten op beschermingsmiddelen.
5. Verspreiding voorkomen. Verplicht quarantaine voor mensen die vanuit risicolanden naar Nederland reizen en test alle mensen die Nederland binnenkomen. Controleer de druk op het OV, de zorg, winkelstraten en scholen. Houd toezicht. Bij teveel drukte zouden gebieden afgesloten moeten kunnen worden.
6. Risicogroepen. Je kunt risicogroepen niet afschermen door ‘een muurtje om ze heen te bouwen’, zo werkt een samenleving niet. Bescherm ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking door een COVID-19-strategie uit te voeren die rekening houdt met hen. Houd hierin ook oog voor de belangen van de naasten (mantelzorgers) en zorgverleners. Verschillende groepen in onze samenleving worden nu buitengesloten door het niet nemen van maatregelen om het coronavirus in te dammen. Juist de mensen die de meeste gezondheidsrisico’s lopen, worden op deze manier niet beschermd.

BIJ1 vindt het tijd om te kiezen voor de volksgezondheid en beleid te maken waardoor iedereen wordt beschermd. Solidariteit moet ons gezamenlijk door deze crisis helpen.