We zitten nu al enkele weken in een intelligente lockdown om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Dat is een heftige situatie met enorme effecten op ons allemaal. Niet alleen onze gezondheid wordt bedreigd, maar ook onze bestaanszekerheid. Zeker met het oog op een aankomende economische crisis moeten we keuzes maken: spekken we opnieuw de multinationals, of zijn we er dit keer wel voor degenen die het harder nodig hebben? BIJ1 komt met 10 broodnodige voorstellen om te beginnen met bouwen aan bestaanszekerheid voor iedereen.

In crisistijd wordt zichtbaar voor wie de systemen zijn ontworpen. Nog meer dan voorheen kunnen mensen niet meer rondkomen en komen onze zekerheden in het geding. Terwijl multinationals hun belangen behartigd weten aan de gesprekstafel van kabinetsleden, is er niemand die aan diezelfde tafel zit om de belangen van de meest kwetsbaren te vertegenwoordigen.

Financiële onzekerheid

Mensen met onzekere contracten worden als eerste de deur gewezen, kleine zelfstandigen en ondernemers moeten leven van het uiterste minimum en schulden lopen op met alle gevolgen van dien. Ondanks de lapmiddelen van de regering moeten veel mensen het nog steeds ontgelden. Mensen die in de culturele sector werkzaam zijn, sekswerkers, maar ook tatoeëerders, taxichauffeurs en te veel anderen vallen nu buiten de boot doordat de regelingen niet voor hen gelden.

Veel financiële problemen volgen uit betalingsachterstanden van de huur. Zelfs in tijden van crisis mag schuldinning doorlopen, terwijl we net met elkaar constateren dat inkomens niet meer gegarandeerd zijn. Met de komende economische crisis in het achterhoofd moeten we nu actie ondernemen om aan iedereen het recht op wonen, en dan ook betaalbaar wonen, te garanderen.

Onzekerheid van wonen en voedsel

Uithuiszettingen mogen nog altijd doorgaan en toch zijn we met z’n allen verbaasd dat de dakloosheid in Nederland het afgelopen decennium verdubbeld is. Maatregelen om dak- en thuislozen dan weer te beschermen tegen het coronavirus blijken op veel plekken onvoldoende. Zelfs in onze hoofdstad is dat zo, dat schreef Amsterdams duoraadslid Jazie Veldhuyzen al: ‘Er is absoluut geen reden om nu achterover te leunen.’

Ook is voedsel voor iedereen niet goed gegarandeerd. Er zijn in Nederland 140.000 mensen die gebruik maken van de Voedselbank. Zeker nu zien we dat dit aantal oploopt. Toch zien we ook steeds meer Voedselbanken sluiten of de noodklok luiden. BIJ1 riep in Amsterdam al op tot een crisisplan voor voedselzekerheid. Dat plan moet er nu landelijk komen, want niemand zou honger moeten lijden.

Multinationals

Actie is nodig om een rechtvaardige samenleving te creëren van zekerheid en zelfbeschikking, maar de nodige actie blijft uit. Waar ondertussen wél flinke stappen voor worden genomen, is het imperium van de grote bedrijven.

Nederland en Frankrijk praten over een miljardenlening aan KLM waarvoor beide overheden garant willen staan. Nederland is bereid ‘alles op alles’ te zetten om het bedrijf overeind te houden. Het is overigens datzelfde bedrijf dat de werknemers met de zwakste posities, namelijk de tijdelijke contracten, met begrip van Nederlandse overheid ontslaat.

Ook bij bedrijven als Shell zien we weinig maatschappelijke betrokkenheid. Bovenal moeten de aandeelhouders natuurlijk wel gespekt blijven. De lage olieprijzen zorgen ervoor dat het bedrijf met moeilijkheden kampt. Maar inleveren op de winstuitkering aan aandeelhouders? Daar doet Shell niet aan. Met dit soort praktijken valt financiële staatshulp niet uit te leggen.

Niet winsten, maar algemeen belang voorop

De enige gevolgtrekking uit dit alles is dat ons systeem onvermijdelijk tot dit maatschappelijk faillissement zou leiden. Winsten gaan nu boven mensen en de bazen verrijken zichzelf ten koste van het algemeen belang. We doen alsof de oplossingen ver buiten ons bereik liggen, maar de oplossingen zijn eigenlijk vrij simpel. Daarom stelt BIJ1 enkele makkelijk in te voeren maatregelen voor om de mensen, in plaats van het grootkapitaal, te helpen tijdens deze coronacrisis en de economische crisis die volgt.

Voorstellen van BIJ1

Als BIJ1 de Tweede Kamer zat, hadden wij het volgende voorgesteld:

1. Stel een coronataks in voor de allerrijksten, gebaseerd op het voorstel van PVDA België. Dit is een belasting van 5% op de financiële vermogens en vermogens in onroerend goed van miljonairshuishoudens met een vermogen van meer dan 3 miljoen euro. Met dit geld kunnen we nu inkomens beschermen en investeren in de gezondheidszorg.
2. Verhoog de vermogensbelasting om sociale voorzieningen te kunnen uitbreiden, in plaats van kapitaalhouders te ontzien. Het is niet alleen nu van belang dat het kapitaal van de rijken wordt ingezet voor sociale doeleinden, ook na de crisis moeten we even hard bezig voor een betere verdeling van welvaart.
3. Breid de inkomensregelingen uit zodat de mensen die er nu buiten vallen, beter gegarandeerd zijn van inkomen.
4. Zet het innen van schulden stop door een stabilisatieperiode in te stellen.
5. Stop uithuiszettingen door schulden. Niet alleen in de crisis, maar altijd. Onderdak moet niet alleen als recht erkend worden, het is ook een stabiele basis om verdere problemen te voorkomen.
6. Garandeer het recht op wonen. Zet in op huisvesting van dak- en thuislozen. Stop daarnaast de verkoop van sociale huur en stel een woonplicht in voor koopwoningen om speculatie tegen te gaan.
7. Bevries de huren en staak het innen van de huur voor wie het nu niet kan betalen. Schaf daarnaast ook de verhuurdersheffing af en verplicht woningcorporaties te investeren in betaalbare woningen.
8. Kom met een noodplan voedselzekerheid. Onderdeel van dit plan is meer financiering voor de Voedselbank en het samenbrengen van overschotten en tekorten, zodat niemand in Nederland honger hoeft te lijden.
9. Pak de flexibilisering van de arbeidsmarkt aan en verhoog het minimumloon naar 14 euro. We willen vaste contracten en een eerlijkere waardering van werk voor iedereen.
10. Verbied de uitbetaling van dividend aan aandeelhouders nu en dwing bedrijven te investeren in het behouden van werknemers met flexcontracten. Daarnaast moeten belastingafspraken met multinationals van tafel.

Gelijkwaardigheid, solidariteit en rechtvaardigheid

Uiteindelijk vraagt een systeem van verdeeldheid en ongelijkwaardigheid om radicale oplossingen, maar voor nu is het belangrijk al eerste stappen te nemen om op een rechtvaardige manier door deze crisis te komen. BIJ1 hoopt dat onze volksvertegenwoordiging nu gaat handelen vanuit solidariteit met de gehele bevolking en niet de grote bedrijven.

Lees meer op www.bij1.org/corona