Te beginnen bij de vraag: hoe zijn we in deze crisis beland? De oorzaak voor uitbraken zoals nu met het coronavirus ligt volgens expert op het gebied volksgezondheid Alanna Shaikh in de systemen die we over de afgelopen eeuwen hebben gebouwd. Door de stijgende temperaturen en smeltende ijskappen komen eeuwenoude virussen vrij, verplaatsen dieren hun leefgebieden en worden zo blootgesteld aan nieuwe ziektes die ze zouden kunnen overdragen aan mensen. Door onze drang om de gehele wereld te ontdekken en in kaart te brengen, komen we in contact met nieuwe soorten die nieuwe ziektes met zich mee kunnen dragen. Ons systeem voor voedselproductie, waarin vele dieren in kleine ruimtes bij elkaar worden gezet en op sommige plekken ook nog met veel verschillende soorten dieren, is een broedplaats voor virussen. Als we deze systemen niet veranderen, kunnen we ervan uitgaan dat dit een terugkerend fenomeen zal zijn.

Hongersnoden, uitbuiting en ongelijkheid

Om toekomstige uitbraken tegen te gaan, zullen we de klimaatcrisis moeten aanpakken. Waar we in Nederland nog niet veel meer hebben gevoeld dan drogere en warmere zomers – die hier al een grote impact hebben gehad op ouderen, boeren, flora en fauna – zijn de effecten in andere delen van de wereld vele malen heftiger. In Zuid-Amerika en het Midden-Oosten maakt toenemende hitte gebieden onleefbaar en in Afrika dreigen aanhoudende droogtes voor hongersnoden te zorgen. Nu het moeilijker wordt om in levensonderhoud te voorzien, worden vrouwen nog meer uitgebuit om toch dezelfde resultaten te leveren. De landen die zwaar worden getroffen door de klimaatcrisis, zijn vaak ook de landen die er minder aan bijdragen. Daarnaast kunnen ze vaak ook minder investeren in verduurzaming. Zij die het al moeilijk hadden, zullen het nog moeilijker krijgen. Klimaatverandering vergroot de ongelijkheid.

We voelen ons vaak als individu of zelfs als land te klein om iets te doen aan de klimaatcrisis. Deze houding brengt ons nergens en onderschat de negatieve impact van ons land. Immers, grote vervuilende multinationals als Shell en Unilever zijn Nederlandse bedrijven. Nederland speelt een grote rol in de internationale wapenhandel en steunt daarmee zeer vervuilende praktijken. In de Rotterdamse haven komen vrachtschepen aan met goederen van over de hele wereld. Het merendeel van deze goederen bestaat uit aardolie en andere olieproducten. Daarnaast komen ook veel containers aan met producten als fashion en technologie die in vervuilende en onveilige fabrieken zijn geproduceerd. Ook hebben we veel intensieve veehouderijen. Dat zorgt in Nederland voor hoge uitstoot van broeikasgassen en leidt in het globale zuiden tot houtkap om sojaplantages aan te leggen die het vee van voedsel moeten voorzien. We zijn een klein land, maar onze bijdrage aan de klimaatcrisis is aanzienlijk.

De groene draad

Onze overheid lijkt uiteindelijk wel bereid om hun focus op de economie ietwat los te laten, maar nog steeds kiest ze in plaats van langetermijn oplossingen die rekening houden met iedereen, voor het steunen van de grote vervuilende partijen en organisaties die juist bijdragen aan het probleem. Recentelijk heeft de regering zelfs financiële steun toegezegd aan KLM, zonder enige voorwaarden aan de lening te stellen. Een bedrijf dat niet alleen zeer vervuilend is, maar ook net daarvoor de meest kwetsbare werknemers, in de vorm van flexcontracten, had ontslagen. We kunnen niet langer doorgaan met het constante streven naar economische groei. Het kapitalistische systeem van grootschalige uitbuiting met als doel goedkope massaproductie, zal altijd tot dezelfde oneerlijke verhoudingen leiden. De groene draad leidt de weg uit deze crisis.

Onze overheid lijkt uiteindelijk wel bereid om hun focus op de economie ietwat los te laten, maar nog steeds kiest ze in plaats van langetermijn oplossingen die rekening houden met iedereen, voor het steunen van de grote vervuilende partijen en organisaties die juist bijdragen aan het probleem.

In een manifest ondertekend door 170 Nederlandse wetenschappers, wordt Nederland opgeroepen om nu structurele veranderingen door te voeren. Zo stellen zij voor om bedrijven die milieuvriendelijk en lokaal te werk gaan, voorrang te geven als het gaat om staatshulp. Ook constateren zij dat olie-, gas- en mijnbouwbedrijven niet in onze toekomst thuishoren. Als alternatief voor onze huidige voedselindustrie, noemen zij de kringlooplandbouw. De kringlooplandbouw draait op het principe dat alle biomassa optimaal gebruikt wordt, waarin reststromen fungeren als grondstoffen voor andere ketens.

Daarnaast moet Nederland ook verantwoordelijkheid nemen voor de impact die zij op internationaal niveau heeft. Bijvoorbeeld door steun te bieden aan landen en volkeren die economisch minder sterk staan en dus minder financiële middelen hebben om een verduurzamingsproces te bekostigen. Zonder doortastende maatregelen en samenwerking op nationaal en internationaal niveau, zal deze cirkel van uitbuiting, gezondheidsrisico’s en wereldwijde klimaatverandering zich blijven herhalen, met alle gevolgen van dien.

Solidariteit en rechtvaardigheid als startpunt

BIJ1 staat voor een duurzame toekomst waarin we op een solidaire, gelijkwaardige en intersectionele manier de klimaatcrisis tegengaan. In ons partijprogramma, dat dit najaar gepubliceerd zal worden, gaan we dieper in op onze ideeën en standpunten. Daarin zullen we het hebben over het verduurzamen van Nederland, het verkleinen van de Nederlandse internationale impact en het treffen van maatregelen om kwetsbaren in binnen- en buitenland te beschermen.

Hieronder noemen wij vast een aantal ideeën die wij momenteel in samenwerking met experts aan het onderzoeken zijn:

• Maak openbaar vervoer gratis en toegankelijk zodat iedereen hier goed gebruik van kan maken en we autoverkeer zover mogelijk kunnen terugschroeven. Hierdoor kunnen we niet alleen uitstoot verlagen, maar ook de luchtkwaliteit verbeteren.
• Zet een stop op Nederlandse wapenhandel. Kleiner wordende voorraden van grondstoffen als aardolie, maar ook water en voedsel zorgen in toenemende mate voor conflicten. Niet alleen zijn conflicten met wapengebruik zeer vervuilend, maar ook stellen ze de dragers van wapens in staat om de wapenlozen nog verder uit te buiten en onderdrukken.
• Stop de bio-industrie. Intensieve veehouderij, naast dat het enorm dier-onvriendelijk is, zorgt voor hoge uitstoot van broeikasgassen, leidt in het globale zuiden tot houtkap. Duurzame kringlooplandbouw wordt de nieuwe norm.
• Bied steun aan klimaatvluchtelingen. Door verslechterende leefomstandigheden veroorzaakt door de klimaatcrisis en de daaruit voortkomende conflicten, zijn er wereldwijd steeds meer klimaatvluchtelingen. We moeten solidair zijn met deze mensen en steun bieden waar nodig.
• Herstelbetalingen aan door Nederland gekoloniseerde landen om hen in staat te stellen in hun land en toekomst te investeren. Het Europees kolonialisme heeft wereldwijd niet alleen sociale systemen ontwricht, maar ook eeuwenlang rijkdom van deze landen naar Europa overgeheveld. Om deze ongelijkheid in financiële kracht en de ongelijke bijdrage aan de oorzaak van de klimaatcrisis enigszins te vereffenen, willen we middels herstelbetalingen de landen die Nederland in het verleden heeft gekoloniseerd financiële daadkracht teruggeven.
• Inzetten op duurzame alternatieven voor energie zodat we kunnen stoppen met extreem vervuilende bio-massa en kolencentrales
• Geef speciale aandacht aan de Caribische Nederlanden. Curaçao, Sint Maarten, Aruba, Saba, Sint-Eustatius en Bonaire, gelijkwaardige onderdelen/gemeenten van het Koninkrijk der Nederlanden, worden in nationaal beleid vaak niet meegenomen. In het geval van de klimaatcrisis is het noodzakelijk om extra steun aan deze delen van ons land te bieden aangezien zij door hun geografische ligging zwaarder getroffen zullen worden.

Dit zijn acties jij kunt ondernemen:

En natuurlijk: