In de voorbije drie weken, heb ik maar liefst driemaal moeten zeggen tegen een gesprekspartner: “Mijn activisme is niet voor jou bedoeld. Mijn activisme is voor degenen die gemarginaliseerd, uitgesloten en uitgebuit worden. Niet voor degenen die aan die marginalisatie, uitsluiting en uitbuiting privileges ontlenen.” Ik erger me eraan dat ik dat moet zeggen, dat ik dat duidelijk moet maken en zelfs moet verantwoorden. Nou ja, het is meer dan ergernis, ik ben het eigenlijk zat. Het is een vorm van geweld, dat uitput, monddood maakt en afleidt.

Persoonlijke blog door Olave Basabose

Ik wil dan ook niet meer zulke interventies tegemoet komen, legitimeren door er aandacht aan te besteden. Dit besloot ik aan het begin van deze week. Een blije besluit was het, eentje die me een geheel nieuwe horizon cadeau gaf. Ik bevond me, naar mijn gevoel, ineens aan het helm van mijn activisme, vrij om te affirmeren waar ik wel aandacht aan wil besteden. Ik dacht namelijk dat ik het wel wist, het voelde alsof de woorden ervoor, de bondige beschrijving van mijn activisme; dat die volmaakt en al klaar waren om uitgesproken te worden in complete zinnen. In alle eerlijkheid, ik dacht dat ik alleen aan mijn computer tafel zou hoeven aan te schuiven, vingers op mijn keyboard te leggen en dat mijn persoonlijke activistische manifesto zich als het ware zou manifesteren.

Dat ging dus niet zo. In plaats daarvan ben ik deze week bijna verdronken in de stroom van tegenstrijdige ambities, strategieën, inzichten en prioriteiten die zich allemaal tegelijkertijd opdringen aan mijn aandacht. En dat verbaasde me. Ik heb nog nooit eerder geprobeerd om een coherente en consistente formulering, route map, te ontwerpen voor mijn activisme. Maar toch heb ik onbewuste gedacht dat ik dat wel had, dat ik ageerde, activeerde volgens een ferme morele visie, een grotendeels coherente theoretische fundament en er een relevante praxis op nahield. Dan zou toch zo’n persoonlijke activistische manifesto peanuts moeten zijn? Dan zou ik toch ook in all-caps mijn manifesto moeten kunnen inleiden met een kracht-statement zoals: “MY FEMINISM WILL BE INTERSECTIONAL OR IT WILL BE BULLSHIT ” , zoals Flavia Dzodan .Het is ondertussen zondag en ik besloot tijdens het wakker worden dat ik hier niet in mag falen, dat ik het niet mag opgeven, dit denken over en uitschrijven van mijn activisme. Dat de tegenstrijdigheden, de verwarring, de gebleken ongrijpbaarheid van de juiste woorden wijst op een pertinent noodzakelijkheid van mijn persoonlijke activistische manifesto. Dit te meer omdat mijn “activeren” niet los staat van mijn “leven”. Mijn doen en laten, het geheel aan processen, handelingen, acties en reacties die ik uitvoer, uitdenk, uitvoel, uitdraag; de myriade van gebeurtenissen waar ik me doorheen beweegt, verandert en groei, kan ik niet los zien van mijn activisme. “Activisme” is een synoniem, een evenwoord van wat ik mijn “leven” noem en beschouw. Het is dus, op zijn Engels gezegd: “a matter of life”. Nadenken, schrijven en beslissen over mijn activeren is van “levensbelang”. Niet alleen voor mijn leven, overigens, maar ook dat van anderen. Vandaar dat ik het niet wil opgeven. In het aangezicht van de complexiteit van het leven en de existentiële dimensie van activisme, ambieer ik toch voor een bewust bewegen, doen en worden.En het loont, denken over activeren en worden. Ik wil een paar van mijn opgedane inzichten met jou delen, opdat het je misschien inspireert om je eigen activistisch/levens manifesto op te gaan stellen.Mijn activisme moet heilzaam zijn.

1. Ik activeer/leef om te helen. Oftewel, ik moet helen om te blijven leven en activeren. Het politieke activisme kwam tot mij in een tijd dat mijn wonden en mijn lijden onverdraagbaar waren geworden.
2. Activisme bleek een alchemische proces te zijn dat mijn pijn, verdriet, woede, rouw en wil tot hopen, omzette in een helende tovermiddel, dat mij deed uitreiken naar anderen, verbinden. Verbinding, met andere verwonden, gebrokenen, en degenen die om ons geven, bracht me steun, toeverlaat en liefde. Liefde, bovenal, voor wat overleven behelst en betekent: strijden, solidariteit, winnen en trots.
3. Activisme leidde mij in een therapeutische visualisatie experiment dat mij aanspoorde om zich een betere ik, een betere wij, een betere wereld te verbeelden en vervolgens als haalbaar te beschouwen; activisme is voor mij een kwestie van verbeelding, hopen en doen. Nieuwe toekomsten bedenken en daarna gaan verwezenlijken.
4. Met activisme kreeg ik zowat een nieuwe empathie-orgaan erbij. Empathie voor mezelf, voor het feit dat ik niet ben, kan en wil worden wat de maatschappij van mij eist. Empathie voor anderen die ook de zijlijnen bevolken, maar ook voor degenen die niet uit de stroming weten of kunnen ontsnappen.
5. Activisme heeft mij geleerd om de puzzelstukken van wie ik ben, mijn stukgeslagen zelf, te lijmen aan elkaar. Niet langer leef ik in ontkenning en verwerping van mijn woede, razernij, gekte, intuïtie, liefde, eenzaamheid, hoop, breekbaarheid, lust en on-wille om te conformeren. Ik heb me gecommitteerd aan mezelf en anderen als een veelheid van indrukken en uitdrukkingen, die valide zijn, ook als ze onbehaaglijk en onbetamelijk lijken.
6. Activisme heeft mij weer doen geloven in gerechtigheid. Sterker nog, ik honger er weer naar. Want zonder gerechtigheid heb ik geen kans tot helen. En die gerechtigheid is mij door activisme verleend in de vorm van erkenning. Erkenning dat onderdrukking, uitsluiting en uitbuiting geweld zijn; Erkenning dat neoliberalisme geweld is, dat racisme, sexisme, LHBTQIA-fobie, Islamofobie, antisemitisme, carnisme enzovoort, geweld zijn. Die erkenning, uitwerkingen ervan en daaruit voortvloeiende overleving en verzet strategieën hebben mij de handvatten verschaft om het geweld dat ik heb moeten doorstaan dagelijks te zien, te begrijpen en te verwerken.
7. Activisme heeft mij geleerd om ruimte in te nemen, ruimte te eisen, maar ook ruimtes te weigeren. Ruimtes waar ik niet veilig ben, ruimtes waar ik niet alles en iedereen mag zijn dat ik wil, kan en soms moet worden, ruimtes waar ik niet mag aanraken, beroerd en ontroerd worden, ruimtes waar ik niet (on)-volmaakt mag existeren, mag activeren; ik loop liever naar buiten.

Dit is nog niet af. Ik voorzie dat mijn levens manifesto zal blijven groeien, veranderen en worden. Mijn insteek, visie en verhouding tot een betrokken, activistisch leven zal steeds introspectief, reflectief en expressief zijn. Met andere woorden, mijn activisme zal leven: zij zal ademen, branden en koelen, scheppen en vernietigen, stagneren en vloeien; zij zal mijn bestaan invullen, affirmeren en bekrachtigen.

Olave Basabose is onder andere feminist, jurist, entrepreneur, schrijver, activist en wereldreiziger.