‌‌

De klimaatcrisis heeft op verschillende plekken wereldwijd al enkele jaren schadelijke effecten op lokale ecosystemen, de beschikbaarheid van water en vruchtbare grond, en daarmee het welzijn van de bevolking. In Nederland en de rest van wat onder ‘het westen’ wordt geschaard, zitten we in een positie van privilege, want deze crisis zal op de korte termijn onze levens nog niet op hetzelfde niveau bedreigen. In het kort: de klimaatcrisis is veroorzaakt door westerse landen en multinationals, maar treft vooral landen in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.

Deze scheve verhoudingen gelden als pijnlijke illustratie van hoe kolonialisme en imperialisme de huidige ongelijkheid zo ver uiteen heeft gezet. Het zijn vooral landen die zelf een veel kleinere bijdrage leveren aan de wereldwijde uitstoot die het meeste gevaar lopen. Denk hierbij aan overstromingen of juist extreme droogte, die als gevolg hebben dat ecosystemen en voedselvoorziening verdwijnen.

Deze gecreëerde ongelijkheid noemen we ‘klimaatracisme’: witte instituties hebben jaren geprofiteerd van bijvoorbeeld de verschillende grondstoffen uit deze regio’s en hebben daarbij gezorgd voor het ontstaan van de klimaatcrisis, allemaal terwijl ze daarmee vooral de lokale inwoners willens en weten blootstellen aan deze gevaren en hen daarin aan hun lot overlaten.

Ook economische uitbuiting speelt hierin een grote rol: naast het feit dat deze landen veel harder getroffen worden, hebben ze door eeuwen aan westerse uitbuiting vaak ook niet de middelen om zowel preventief als reactief om te gaan met de situaties die ontstaan door klimaatverandering. Dit omdat de huidige verhoudingen veelal voor armoede zorgen, wat de kwetsbaarheid van een land alleen maar verder vergroot.

De oorzaak van de klimaatcrisis, namelijk de dorst naar constante economische groei en de schadelijke maatregelen die daarvoor nodig zijn, is niet alleen indirect verantwoordelijk voor leed: oorspronkelijke bewoners wereldwijd krijgen te maken met directe aanvallen met als doel hen te verjagen van hun grondgebied. Bijvoorbeeld om weilanden aan te leggen of een mijn te bouwen voor aanwezige grondstoffen.

Ondanks dit alles zien we dat ook de overheersende stemmen in de klimaatbeweging wit zijn. Ook hier vallen gemarginaliseerde groepen veelal buiten de boot en krijgen hun stemmen nog te vaak niet de ruimte die zij binnen deze beweging zouden moeten hebben. Dit terwijl indigenous* groepen wereldwijd verreweg het grootste aandeel leveren als het aankomt op de bescherming van natuurgebieden.

Daarom moet een rechtvaardige aanpak van de klimaatcrisis altijd anti-kolonialistisch zijn en niet alleen opereren vanuit de westerse/witte normen.

*Oorspronkelijke bewoners van een land en/of gebied

← Terug naar 10 Klimaatrechtvaardigheid