Sinds begin oktober 2019 protesteren miljoenen Irakezen tegen corruptie, ongelijkheid en armoede. De regering reageerde met geweld, maar de protesten blijven aanhouden. De solidariteit onder de Irakese inwoners is groot, net zoals de woede tegen het corrupte systeem. BIJ1 roept de Nederlandse regering op om stelling te nemen.

Achtergrond

Sinds de VS geleide NAVO binnenval in Irak in 2003 heeft de VS een politiek-economisch systeem opgelegd aan de Irakese mensen, dat een deel van de olie direct aan de VS geeft. Verdere olie inkomsten gaan naar een elite, in plaats van naar de samenleving zoals voorheen. Deze corruptie vindt zijn weerslag in de economische en sociale situatie in de maatschappij.Zoals overal ter wereld wordt het sociale stelsel verder afgebroken en groeit de armoede. Hoogopgeleide mensen vinden geen of slechts lager gekwalificeerd werk. Een groeiend aantal families worden hun huizen uitgezet omdat ze de huur niet meer kunnen betalen. Militairen die tegen ISIS gevochten hebben zijn ontslagen zonder het laatste jaar loon te hebben gekregen. De verdeel en heers politiek (ook door de VS versterkt), zorgt voor grote discriminatie van bepaalde religieuze groepen, die nog moeilijker werk kunnen vinden.

De demonstratie

De demonstraties begonnen op 1 oktober 2019 tegen armoede, werkloosheid, slechte infrastructuur en weinig toegang tot water en energie. De protesten groeiden snel: steeds meer mensen legden hun werk neer en sloten zich aan op het Tahrir (vrijheids) plein in Bagdad. Ze kregen solidariteit van bijna alle Iraakse inwoners: oude mensen, leraren, engineers, studenten en scholieren, kunstenaars, rijke families, en de Iraakse politie.Niet slechts de aftreding van de huidige politieke elite, wat de premier Mahdi had aangeboden op 1 november, is wat de mensen willen. Een nieuwe president zou gewoon hetzelfde doen als de huidige. Wat ze eisen is een grondleggende systeemverandering.

Zelforganisatie

Het Tahrir plein in Bagdad is het centrum van de protesten geworden, waar eindeloze voorbeelden van onderlinge solidariteit te vinden zijn. Het “Turkse Restaurant“, een leegstaand gebouw aan het Tahrir plein, wat haar naam te danken heeft aan een vroegere bestemming, werd een belangrijke ontmoetingsplaats van demonstranten en een symbool voor hun “verdedigingskracht en hoop”.  De mensen bezetten het gebouw om de militairen te verhinderen van daaruit hen te beschieten, en organiseerden zichzelf. Jonge mensen  helpen met het gebouw schoonmaken,  kappers bieden hun werk aan voor niets, een gratis bibliotheek is ingericht, en mensen deelden gratis water en eten uit, betaald door rijkere families. “Mensen weten niet dat wij dromen hebben, om dingen te doen in ons leven. Maar ons leven ziet er nu uit als stof in de wind” zegt een  student die helpt schoonmaken.

Tuktuks, driewielertaxi´s,  worden vrijwillig ingezetom gewonden te vervoeren van vooraan waar de confrontatie met het leger plaatsvind, naar achteren waar de gewonden verzorgd worden door medische vrijwilligers . Kunststudenten schilderden hun boodschappen aan de muren bij de geblokkeerde straten. Oude mensen zetten hun pensioengeld in om eten te koken en te verdelen. ´s Nachts worden er talloze kaarsen aangestoken om de tijdens de protesten vermoorde mensen te herdenken.

Geweld tegen de mensen

De Iraakse regering reageerde met enorm geweld. Door scherpschutters, granaten en traangasbommen zijn honderden mensen om het leven gekomen, en  minimaal duizend mensen gewond geraakt. Ook dit weekend zijn er 12 mensen gestorven en 140 gewond geraakt in de steden  Bagdad, Basra en Nasiriya . Alhoewel de Iraakse politie zich aansloot bij de protesten, zijn er bewijzen dat de Iraakse regering, die sterke banden met de Iraanse regering heeft, ondersteund wordt door speciale Iraanse militairen. Iraakse demonstranten schreven daarom in een open brief aan de Iraanse bevolking dat wanneer ze tegen Iran protesteren, ze niet tegen de Iraanse mensen bedoelen maar tegen de regering en het politieke systeem. De Iraanse mensen lijden net als wij onder hetzelfde systeem, was de boodschap.  Het geweld heeft de protesten niet kleiner gemaakt maar juist  versterkt want de mensen “hebben niets om te verliezen“. De op de demonstraties gestorven mensen worden herdacht als helden die hun leven hebben verloren voor een betere wereld.

Samen sterk

De Iraakse bevolking vormt een geheel tegen het geweld. Religieuze en etnische verschillen worden opzij gezet. “Het is niet belangrijk wie er naast mij loopt, ik vraag niet of diegene soennitisch, christelijk, sjiitisch, of Koerdisch is. Ik ben blij dat diegene naast mij loopt” zeggen vele aanwezigen op de demonstraties. Door de grote aanwezigheid van vrouwen wordt bovendien een krachtig teken tegen gender-segreratie gezet.BIJ1 spreekt haar solidariteit uit met de protesten in Irak en roept de Nederlandse regering op om stelling te nemen tegen het geweld, de ongelijkheid en de armoede in Irak. En tegen het Neo-imperialisme van de VS en andere Westerse krachten in Irak.