De Ribbius Peletier-penning gaat dit jaar naar Sylvana Simons voor haar inzet in de Noord-Hollandse politiek. De onderscheiding draagt de naam van de eerste vrouwelijke bestuurder van Noord-Holland. De Provinciale Staten van Noord-Holland rijkt de penning ieder jaar uit aan een vrouw die zich verdienstelijk maakt voor de positie van vrouwen in de politiek. Dit doen zij sinds het 100-jarig jubileum van het vrouwenkiesrecht in 2019.

Juryvoorzitter Sybilla Dekker: “De jury is van oordeel dat Sylvana Simons een onderscheiding verdient omdat zij een voorbeeld is voor de volgende generatie vrouwen en omdat zij zich publiekelijk uitspreekt over de combinatie van seksisme en racisme en zo sociale onveiligheid in de politiek bespreekbaar maakt. De bewustwording waar zij aan bijdraagt is belangrijk. Want de verharding van het politieke debat die we de afgelopen jaren zien, kan vrouwen afschrikken om deel te nemen aan de politiek.”

Bedankwoord

Bij het ontvangen van de penning sprak Simons het volgende bedankwoord uit:

“Geachte jury, Minister en en Statenleden, beste gasten en kijkers thuis. Dankjewel voor de mooie woorden.

Wat ik heb geleerd in het leven tot nu toe, is dat het extreem belangrijk is om je stem te laten horen, ​zelfs​ als dat betekent dat je even niet de populairste persoon in de kamer bent. En dat betekent dat het vrijwel altijd op het moment een nieuw perspectief inbrengt. Copernicus, Malcolm, Martin en Nelson waren ook niet meteen populair. Maar zij waren mannen. Ze ondervonden weerstand. En ook haat. Maar niet OMDAT zij man waren. 

Afgelopen week stonden ikzelf en een aantal collega politici even in de schijnwerpers naar aanleiding van een artikel in de Groene Amsterdammer. Ik citeer: 

“Uit ons onderzoek naar de tweets die zijn gericht aan vrouwen op Nederlandse kieslijsten blijkt dat tien procent daarvan haatdragend of zelfs bedreigend is. Overmatige aandacht voor hun lichaam, kleding en sociale rol als moeder en echtgenote is schering en inslag op de sociale media, maar duikt ook nog regelmatig op in kranten en tijdschriften. En als ze niet worden uitgescholden, dan worden de ‘kakelkipjes’ in de Tweede Kamer wel door middelbare meneren uitgenodigd om uitleg te krijgen over hun portefeuille. De Nederlandse parlementariërs die wij spraken, vreesden voor de gevolgen van de haat. Die zou tot zelfcensuur kunnen leiden en maken dat jonge vrouwen terugschrikken voor het Kamer-lidmaatschap.”

De haat voor het vrouw zijn is daarmee een politiek wapen, zoals zij een economisch wapen is. Ingezet door zij die niet begrijpen dat waar vrouwen hun stem laten horen, wonderen gebeuren. Of misschien wel juist daarom. 

Deze penning, deze onderscheiding, is dan ook niet alleen voor mij.

Zij behoort toe aan al die dappere vrouwen die hier aanwezig zijn, thuis of waar je op dit moment ook bent aan het kijken bent.

Het behoort toe aan alle vrouwen die mij helpen om Nederland weer bijéén te brengen, 

Maar ik ben in het speciaal geïnspireerd en trots op de vrouwen die durven op te staan in ongezonde relaties [thuis of op het werk], dames die dankzij hun onzekerheden elke dag de beste versie van zichzelf neerzetten, vrouwen die elke dag worden uitgesloten vanwege geloof, achtergrond, achternaam of geaardheid. Vrouwen die op het punt staan — om op te staan — en hun stem te laten gelden.

En dat is krachtig.

Want waar vrouwen hun stem laten horen gebeuren wonderen.

Zoals Mahalia Jackson – de favoriete gospelzangeres van Martin Luther King – deed. Zij stond achter de burgenrechtenactivist terwijl hij zijn speech voor “Jobs en Freedom” deed en hem van achteren toeriep “vertel ze over de droom Martin, vertel ze over de droom”. Zonder haar hadden we waarschijnlijk nooit de “I have a dream speech gehoord” en geweten wat die droom was geweest. We hadden dan misschien nooit kennisgemaakt met de zwarte predikant uit Atlanta die over de bergtoppen van Giorgia het beloofde land zag.

Want waar vrouwen hun stem laten horen, gebeuren wonderen.

Zoals in de jaren ‘50 in het gesegregeerde zuiden van Amerika, waarbij zwarte mensen niet met witte mensen aan één tafel mochten zitten. In de bus moesten zwarte mensen achterin zitten, opstaan voor witte mensen als de bus te vol is en nederig zijn (een term die mij slechts 2 jaar geleden werd toegeschreeuwd door mannelijke raadsleden in het Amsterdamse Huis vd Democratie, de Raadszaal!)– tot die bewuste dag in december van 1955.

De buschauffeur vraagt aan Rosa Parks, een zwarte burgerrechtenactiviste, om op te staan voor een witte man. Door te blijven zitten, stond ze op voor haar rechten en gebruikte ze haar stem

Waar vrouwen aan verandering werken, gebeuren wonderen.

Ik denk aan Aletta Jacobs – de eerste vrouw die in Nederland een medisch doctoraal haalde. Naast haar werk als arts was ze voorvechter en mede-aanstichter van de vrouwenrechten zoals we deze nu kennen.

Maar hoewel Aletta Jacobs er mede voor heeft gezorgd dat wij als vrouwen dit jaar 99 jaar een stemrecht hebben tijdens de tweede kamer verkiezingen, hebben we nog steeds geen “seat at the table’.

Ik kan me voorstellen dat Ribbius Peletier niet met minder angst voor de vrouwelijke kracht geconfronteerd werd toen zij als eerste vrouwelijke gedeputeerde haar entree in de provinciale politiek maakte. Daarmee was zij voorvechter voor de rechten en de waardering voor alle vrouwen na haar. En dus ook voor mij. 

En ik weet dat ik mijzelf niet kan kan vergelijken met Ribbius, maar ik spiegel mij wel graag aan het gedachtegoed dat het afgelopen moet zijn met het gebruik van het woord ‘vrouw’ (of kleur) in combinatie met zinnen als “Ja maar kwaliteit” en “Maar zou je haar doen?” En ik zou het fijn vinden als de waardering voor een mooie jurk niet verward wordt met onvermogen tot leiderschap. Waarin de vraag “en hoe gaat u dat met uw gezin combineren” niet langer alleen aan ons gesteld wordt om daarmee aan te geven dat er vast een limiet zit aan wat we aan verantwoordelijkheid aan kunnen. 

Het plafond net zo hoog als dat je de muren in de kamer maakt. Of het nu de Eerste Kamer is, de Tweede Kamer, of welke kamer dan ook – er moet ruimte zijn voor iedereen.

En hoewel sommige mannen nog tevergeefs blijven tegensputteren: deze generatie vrouwen is er klaar voor om die ruimte in te nemen. Deze prijs voor al die vrouwen. 

Ik kan echter geen prijs in ontvangst nemen die mij gegund wordt omdat ik als inspiratie mag dienen voor jonge vrouwen zonder de naam van Roline Yvonne Kerk te noemen. Mijn eigen inspiratie. Een vrouw van wie ik alles heb geleerd, aan wie ik alles heb te danken, en die ik, later als ik groot ben, nog steeds wil worden. Roline Yvonne Kerk, mijn moeder: 

DANKJEWEL.”