Carnaval mag geen excuus voor racisme zijn.

In de nachttrein vanuit Tilburg vonden enkele NS-medewerkers het grappig om tijdens carnaval het standaard omroepbericht te vervangen met een ‘Jodenliedje’. De NS doet uiteindelijk afstand van het incident, maar het leed was al geschied. Veel carnavalsgangers vonden het daarnaast ook dit jaar nog steeds nodig verkleed te gaan als Joden, Chinezen en zwarte mensen. Er was zelfs een boot met daarop ‘droomvluchtelingen’, versierd met de naarste blackface die een mens kan bedenken.

Satire en ook carnaval zijn bedoeld om de machthebbers en de status quo een spiegel voor te houden. Humor is in die zin een reflectiemiddel. Racistische carnavalsoutfits hebben niets met de traditie van carnaval te maken en kunnen zelfs opgevat worden als een goedkope verdraaiing daarvan. Op het moment dat je dit ook nog eens doet bij groepen die het ten opzichte van de witte machthebbende meerderheid zwaarder hebben door machtsprocessen als bijvoorbeeld institutioneel racisme, wordt het echt problematisch.

Dit is niet onze traditie.

In een recente reportage van EenVandaag sprak traditie-deskundige Ineke Strouken over de veranderingen binnen carnaval. Vrouwen, tegen de gebruiken van de traditie in, eisen steeds vaker belangrijke plekken op binnen carnavalsverenigingen. Strouken geeft aan dat het heel belangrijk is dat tradities dynamisch blijven en met de tijd meebewegen. De denkwijze dat alles altijd moet blijven zoals het was, is volgens Strouken in feite juist een doodvonnis voor tradities.

Een groot contrast met de hardnekkige en gewelddadige wijze waarop men vasthoudt aan racistische en discriminerende ‘tradities’, zoals het verkleden als karikatuur van onderdrukte groepen. Ook nu weer, tijdens carnaval.

Huid, haar en culturele kenmerken zijn geen kostuum.

De organisatie ‘Kick Out Zwarte Piet’ (KOZP) zette daarom monitors in, om in kaart te brengen hoe erg het nu daadwerkelijk is. Lilian Marijnissen van de SP twitterde vervolgens dat ze niet dacht dat iemand zich hier in Oss iets van aan zou trekken. ‘Bij carnaval mag alles en iedereen op de hak worden genomen’.

Marijnissen’s reactie past binnen de typische traditie van de huidige politiek die pretendeert voor ‘gelijkwaardigheid’ te staan, maar ondertussen racisme tolereert.

Te lang zijn politici gematigd of stil over dergelijke gebeurtenissen. Het is tijd dat politici afstand nemen van de verharding die onze maatschappij momenteel kenmerkt. Politici moeten het belachelijk maken van mensen en het gangbare racisme aan de kaak stellen. Zij moeten zich altijd uitspreken op het moment dat een structureel machtsproces mensen kwetst, uitsluit en zelfs onveilig maakt.