Ze staan binnenkort weer op straat: honderden vluchtelingen zonder verblijfsvergunning. Nu de landelijke coronamaatregelen worden versoepeld, komt per 1 juli ook een einde aan de verlengde winteropvang voor ongedocumenteerde en uitgeprocedeerde asielzoekers. Dit zijn mensen die straks weer volledig aan hun lot worden overgelaten, enkel en alleen omdat zij vanwege een onmenselijk asielsysteem niet over de papieren bezitten die hen in dit land het recht geven op basisbehoeften.

In tijden waarin het coronavirus nog steeds om zich heen grijpt, zeker onder de kwetsbaarste groepen binnen de samenleving, worden ongedocumenteerde en uitgeprocedeerde asielzoekers zonder dak boven hun hoofd extra hard geraakt. Bovenop de beperkte toegang tot voedsel en sanitaire voorzieningen, de stress van het dakloos zijn en de al getraumatiseerde achtergrond, komt het risico op besmetting met het coronavirus. Door gebrek aan toegang tot mondkapjes, middelen om deze, net als hun handen regelmatig te kunnen wassen en mogelijkheden om voor zichzelf te zorgen, is het extra lastig de richtlijnen te volgen en voor eigen gezondheid te zorgen.

Deze groep werd de afgelopen maanden tijdelijk opgevangen binnen de reguliere en geïmproviseerde noodopvang voor dak- en thuislozen, maar de overheid zet ze per 1 juli weer op straat. Wat dit op landelijke schaal betekent is nog niet bekend, maar bijvoorbeeld in Amsterdam gaat het in ieder geval al om zo’n 150 mensen die straks geen kant op kunnen. Iets waar onze Amsterdamse fractie zich enorm mee bezighoudt, onder andere met pogingen om extra noodopvang te realiseren.

Ook de situatie van ongedocumenteerde arbeidsmigranten is schrijnend. Waar zij eerst nog wel op werk en huisvesting konden rekenen, zijn zij dit met het aantreden van de crisis kwijtgeraakt. De overheid heeft op geen enkele manier middelen beschikbaar gesteld om deze mensen in bescherming te nemen, waardoor zij grotendeels afhankelijk zijn van inzamelingsacties.

Onuitzetbaar of nog in afwachting

Een groot deel van deze groep mensen is onuitzetbaar, omdat hun aanvraag in Nederland is afgewezen en hun land van herkomst ze niet terugneemt. Zij verkeren in een permanente status van onzekerheid, zonder ook maar enig vooruitzicht op een menselijk bestaan.

Een ander deel valt onder het Nederlandse beleid op de Dublinverordening. Deze verordening maakt het mogelijk dat mensen 18 maanden na aankomst in Nederland – uit de overvolle en onmenselijke vluchtelingenhel in Italië en andere overvolle grensregio’s van Europa – asiel kunnen aanvragen in Nederland.

Menselijke waarden in tijden van corona

Zowel menswaardige opvang als een dak boven je hoofd zouden basisrechten moeten zijn. Voor dak- en thuislozen, maar ook voor ongedocumenteerden, uitgeprocedeerden of asielzoekers die nog in afwachting zijn van een Dublinclaim. BIJ1 pleit voor solidariteit en menselijke waarden, helemaal in tijden van crisis, waarin de grote kwetsbaarheid van verschillende groepen als deze nog maar eens wordt benadrukt.

We mogen onze ogen niet sluiten voor de erbarmelijke en angstige omstandigheden waaronder deze groep gebukt gaat tijdens de coronacrisis en onmiddellijk inzetten op veilig onderdak als basisrecht voor iedereen. Nu, en na de crisis.