Het is bijna zover! De gemeenteraadsverkiezingen zijn morgen! Een goed moment voor een kritisch, uitgebreid interview met Tayfun Balçik, historicus en project coördinator bij The Hague Peace Projects, over waarom hij op BIJ1 stemt: “Ik geloof in bondgenootschap.”

Vorig jaar schreef je een stuk op Frontaal Naakt over Sylvana Simons, ben je altijd al BIJ1 lid geweest?

Ik volg haar politieke leven al vanaf het begin, ja. Ik was bijzonder gecharmeerd van hoe zij zich continue verdedigt. Dat ze naar DENK ging, was erg belangrijk voor mij omdat ik daar mee een zekere erkenning zag van moslims, van Turkse en Marokkaanse Nederlanders door iemand buiten die gemeenschap. Want dat is het probleem, dat verschillende groepen elkaar uitsluiten.

Wat vond je er dan van dat BIJ1 opgericht werd?

Ik weet nog dat ik in Parijs was voor mijn verjaardag toen het nieuws uitbrak. Ik was super blij, in Parijs, ik was jarig, en toen dacht ik “neeeee waarom??”. Ik vond het heel jammer maar na haar uitleg begreep ik het ook wel. Aan de ene kant kreeg ze vragen over de Armeense genocide, dat is nogal wat. En die journalisten waren ook niet geïnteresseerd in de mensen waar het over ging, dat is het racistische aan Nederland. De genocide wordt ook als instrument gebruikt om ‘foute’ en ‘goede’ mensen te onderscheiden. Dat soort gemoraliseer is juist fout! Aan de andere kant heeft DENK ook problemen binnen de partij. Er is een zeker Turks-soennitisch privilege en daar doen zij geen afstand van. Dat is de belangrijkste reden dat ik niet op DENK stem. En ik respecteer Sylvana Simons dat ze op haar eigen kracht in de Tweede Kamer wilde komen.

Waarom stem je op BIJ1?

In de eerste plaats omdat voor mij het politieke systeem faalt. Ze komen alleen op voor hun eigen achterban en zelfs dat is niet eens waar, denk ik. De verarming, de segregatie in het land neemt toe. In Amsterdam zie je dat mensen moeten verkassen. Er is meer haat, meer nationalisme. Al die partijen zijn daar onderdeel van, ook de SP want die zit in Amsterdam in een coalitie met VVD en D66. Op die partijen ga ik dus niet stemmen. Ik vind GroenLinks een te witte partij. Wie blijft er dan over?

BIJ1 staat voor radicale gelijkwaardigheid en economische rechtvaardigheid. Ze zijn tegen de afbraak van sociale huurwoningen en tegen de neo-liberalisering. Dat zijn dingen waar ik me in vind als minder bedeelde Amsterdammer. Ik weet nog niet op wie ik ga stemmen, maar ik denk Sunny Bergman. Zij doet echt haar best om racisme aan te pakken bij witte mensen. Daar herken ik mezelf in. Gebruik maken van je privilege om dingen bespreekbaar te maken, dat probeer ik ook met mijn Turks privilege wanneer het gaat over Armeniërs en Koerden. Hun problemen moeten wij – Turken – erkennen. Ik geloof in bondgenootschap.

Je bent actief bij The Hague Peace Projects waar je de nadruk legt op dialoog. Hoe vind je het bijvoorbeeld dat BIJ1 niet één op één debatteert met Forum voor Democratie?

Goed. Je gaat geen dialoog voeren over je eigen ondergang. Dialoog is belangrijk maar je moet ook zelfrespect hebben, net zoals je respect voor een ander hebt. De mensen van Forum voor Democratie hebben zo weinig respect getoond tegen niet-witte mensen, dus je verdoet je tijd. Met hun achterban ga ik wel de dialoog aan, althans degenen die er voor open staan. Het is belangrijk niet te dehumaniseren. Ik dehumaniseer die Thierry Baudet en Annabel Nanninga niet, maar mijn dialoog heeft een grens. En dat is respect.

Je bent ook historicus. Wat betekenen deze gemeenteraadsverkiezingen in een breder, historisch maatschappelijk perspectief?

Het zijn historische verkiezingen. Het is voor het eerst dat minderheden zo georganiseerd meedoen aan de verkiezingen in Amsterdam. Er zijn zwarte lijsttrekkers. Je hebt bij DENK een Marokkaans Nederlandse lijstrekker. Onder andere DENK en BIJ1 hebben andere partijen aan het hollen gezet. Ze geven meer aandacht aan diversiteit en discriminatie. Daar profiteren alle Amsterdammers van.

Hoe kijk je vanuit jouw perspectief naar BIJ1?

Ik zie wel dat BIJ1 mij niet representeert. Er zijn weinig Turkse Nederlanders of Islamitische mensen, dus toen ik voor het eerst de kieslijst zag, dacht ik “hmmm”. Het is op het moment niet zo divers. Maar het is een jonge partij dus er is ruimte voor verbetering. Ik zie wel een brede aanpak van gevoelige kwesties. Er zijn een hoop Turks Nederlandse mensen die het moeilijk vinden om verbinding te maken met de politiek of witte instituties en BIJ1 kan daar belangrijk in zijn. Er zijn mensen zoals Simons die die struggle al hebben gehad met die instituties en zo Turks-Nederlanders kunnen verbinden om óók die stap te maken. Dat is moeilijk, maar het is de moeite waard. Er zijn ook onderling veel problemen. De Islamofobie van zwarte mensen, maar ook het racisme vanuit witte moslims naar zwarte mensen. Deze dingen moeten besproken worden.

Ik zie bij Radicaal [de jongerenpartij van BIJ1, red.] bijvoorbeeld dat er een diverse jeugd is. Maar onze ideeën over diversiteit en multiculturalisme dienen ook te veranderen. Bij Turks-Nederlandse, bi-culturele, en zelfs ook witte jongeren die vandaag geboren worden in Amsterdam, daar is veel meer sprake van een hybride cultuur. Zo voetbal ik af en toe in een zaaltje, laatst was er een jongen met een Egyptische achtergrond, een zwarte jongen, en moslim geloof ik. Ik gaf hem een sublieme pass, maar hij schoot tegen de lat, uit. Hij was zo gefrustreerd, en opeens schold hij uit in het Turks. Dat vond ik grappig. De samenleving verandert. Ik denk dat BIJ1 met hun concept van radicale gelijkwaardigheid voor iedereen de beste kanalen heeft om dat op te vangen.