Skip to content

Ben jij BIJ1 ?

Kom in actie en doe mee
voor radicale gelijkheid.

DOE
MEE

Wonen


30-10-2023
Programma

Dit hoofdstuk kun je ook beluisteren.

Van woningmarkt naar volkshuisvesting

BIJ1 strijdt voor een maatschappij waarin iedereen een veilige, toegankelijke en betaalbare woning heeft. Wonen hoort een recht te zijn, geen verdienmodel. De huidige wooncrisis is een gevolg van neoliberaal wanbeleid en vraagt om een radicale aanpak. We zetten ons in voor een wereld waarin de basisbehoefte van een goede woning voor iedereen wordt gegarandeerd.

BIJ1 wil dat iedereen van een woning verzekerd is. Ongeacht huidskleur, religie, levenswijze, gender, seksuele geaardheid, fysieke gesteldheid, sociaaleconomische positie of verblijfsstatus. We zetten ons in om dak- en thuisloosheid bij de wortels aan te pakken en een betaalbare, leefbare woning te garanderen voor iedereen. Het huidige woonbeleid is ondemocratisch en niet toereikend: daarom strijden we voor het stimuleren van andere manieren van wonen, zoals wooncoöperaties, stoppen we met het subsidiëren van koopwoningen via de hypotheekrenteaftrek, en reguleren we huurprijzen. Daarnaast mag het opknappen van traditionele volkswijken niet langer leiden tot het verdringen van de bewoners. Gentrificatie raakt gezinnen met een laag inkomen of een migratieachtergrond (of allebei) disproportioneel hard. Hun woonrecht en thuis dienen te worden beschermd. We pakken huisjesmelkers aan en zetten ons in voor vergroening en toegankelijkheid van de woonomgeving. We strijden voor een nieuwe aanpak waarbij de behoeften van bewoners, in het bijzonder mensen met een beperking, voorrang krijgen bij nieuwe bouwplannen. Ook ondernemen we meer actie tegen klimaatgerelateerde schade, vooral op de ABCSSS-eilanden, die het hardst getroffen worden door bijvoorbeeld overstromingen en orkanen.

Om iedereen van een betaalbare en leefbare woning te kunnen voorzien heeft BIJ1 de volgende plannen:

wonen is een recht

  1. We dwingen het recht op wonen wettelijk af. We verbieden het niet benutten van woningen en panden en heffen het kraakverbod op. We handhaven de bestrijding van leegstand actief, onder andere door middel van onteigening. Daarnaast voeren we zelfbewoningsplicht in en bestrijden we speculatie op de woningmarkt.
  2. We zorgen voor voldoende betaalbare woningen voor jongeren, studenten en starters. Daarnaast ontwikkelen we een nationale jeugdstrategie waarbij jongeren betrokken worden in de ontwikkeling van nieuwe jongerenwoningen. Ook worden jongeren op hun zestiende automatisch ingeschreven als woningzoekende in hun woonplaats.
  3. We maken het bestrijden van dak- en thuisloosheid een doelstelling van het nationaal woonbeleid. Dit doen we door middel van de Housing First-aanpak. Hiertoe realiseren we direct genoeg gratis zelfstandige woningen voor alle dak- en thuisloze mensen en stellen genoeg capaciteit voor zorg en begeleiding beschikbaar. Het doel is om in 2030 nul dakloze mensen te hebben (Lissabon Verklaring). Daarbij garanderen we ook de opvang van dakloze arbeidsmigranten en ongedocumenteerde mensen.
  4. We zetten stevig in op de bouw van meer sociale huurwoningen en streven naar een woningvoorraad met ten minste 50% sociale huur. Dit doen we onder andere door beter grondbeleid: we verwerven actief private grond voor sociale woningbouw en maken het eenvoudiger om grond te onteigenen (bijvoorbeeld van leegstaande panden en huisjesmelkers) voor volkshuisvesting. 
  5. We zetten extra in op het bouwen van passende, betaalbare en goede woningen voor jongeren en ouderen. De inkomensgrens voor sociale huur verdwijnt op den duur. Er komen voldoende sociale huurwoningen voor iedereen in Nederland. We stoppen met vrije-sectorhuur en middenhuur.
  6. We stimuleren wonen in zelfbeheer. We richten hiertoe onder andere democratisch georganiseerde, regionale wooncoöperaties op en stimuleren de garantstelling door derden (bijvoorbeeld gemeenten). Hierdoor wordt het voor wooncoöperaties makkelijker hun projecten te financieren. We nationaliseren alle bestaande woningcorporaties.

Betaalbaar en zeker wonen

  1. We maken huren betaalbaarder, door de regels voor huurprijzen te koppelen aan het minimumloon. Het huurtoeslagsysteem wordt hiermee overbodig. We stoppen met het subsidiëren van koopwoningen door de hypotheekrenteaftrek af te schaffen. Het geld dat we hiermee besparen gebruiken we om meer toegankelijke en duurzame sociale huurwoningen te bouwen.
  2. We schrappen de tijdslimiet van twee jaar op het toetsen, en dus kunnen terugeisen, van te veel betaalde aanvangshuur. We verplichten verhuurders om bij nieuwe bewoners binnen vijf jaar de woning te toetsen aan de hand van het puntenstelsel.
  3. Omdat wonen een recht is, mag het geen markt zijn waar beleggers rijk van kunnen worden. Wij beschermen huurders tegen huisjesmelkers. Huisjesmelkers kunnen niet langer hun zakken vullen over de ruggen van kwetsbare huurders. Zij maken misbruik van de wooncrisis door veel te hoge huurprijzen te vragen, onderhoud te verwaarlozen en soms zelfs huurders te intimideren. We beginnen met het onteigenen van de grootste private beleggers en particuliere huisjesmelkers.
  4. We voeren een verhuurvergunning in met strenge kwalificatie-eisen en investeren in gemeentelijke controlediensten die er op toezien dat aan deze kwalificatie-eisen wordt voldaan.
  5. We maken huurcontracten voor onbepaalde tijd de standaard. Voor private huur stellen we een verhuurplafond in, gebaseerd op een eerlijk puntenstelsel. Hierin wordt de kwaliteit van de woning meegenomen. 
  6. Makelaars, bemiddelaars of verhuurders die discrimineren, verliezen het recht om deze functies nog langer te beoefenen en worden vervolgd en onteigend.
  7. We maken beleid om kwetsbare huurders beter te beschermen en schaffen de kostendelersnorm af. Ook de partnertoets en inkomensafhankelijke bijdragen uit wetten zoals de Participatiewet schaffen we af. Zo maken we samenwonen ook voor mensen met een beperking makkelijker. We verbreden de mogelijkheden voor een urgentieverklaring, zodat slachtoffers van onveilige woonsituaties sneller geholpen worden. Voor de meest kwetsbare mensen creëren we een extra klasse binnen de sociale huursector, met huren die niet hoger zijn dan 350 euro per maand.
  8. We ontwikkelen beleid om gentrificatie tegen te gaan. Mensen die al in een wijk wonen mogen na de verbouwing van hun huurwoning terug verhuizen met behoud van dezelfde huurprijzen. Hierbij kijken we ook naar behoud van kleinschalige commercie en lokale cultuur. Medebewoners in een huurwoning krijgen het recht om in de woning te blijven wonen na overlijden van de huurder van de woning.
  9. Ook op Bonaire, Statia en Saba wordt gentrificatie aangepakt. We voorkomen het verder opstuwen van de huurprijzen door de komst van ambtenaren, stagiairs en anderen uit Nederland, ten koste van de inwoners van de eilanden.

Een toegankelijke, inclusieve en groene woonomgeving

  1. We maken zoveel mogelijk nieuwbouw- en bestaande woningen geschikt voor mensen met een beperking. Het VN-verdrag Handicap is hierin het uitgangspunt. Ook nieuwe wijken laten we door ervaringsdeskundigen op toegankelijkheid toetsen. Het gaat hierbij ook om toegankelijkheid voor vrouwen, kinderen, jongeren en mensen van kleur.
  2. We zetten in op vergroening van de woonomgeving, tenzij dit andere recreationele mogelijkheden zoals skaten of basketballen verhindert. We verplichten verhuurders om, zonder kosten voor de huurder, woningen op te knappen naar energielabel B of hoger en van het aardgas te halen. We stellen geld beschikbaar voor de verduurzaming en isolatie tegen hitte en kou van (sociale) woningen.
  3. We creëren een adequate schadecompensatieregeling voor woningen met aardbevingsschade. Ook doen we onderzoek naar de gevolgen van extremer weer en de gevaren voor bestaande bebouwing, natuur en dier. Het gaat dan onder andere om droogte, verlaagde grondwaterstanden en bodeminklinking. We ontwikkelen een nationaal plan om bij veranderend klimaat veilige en toegankelijke huisvesting te verzekeren voor iedereen, met speciale aandacht voor Bonaire, Statia en Saba.
  4. We democratiseren de woonomgeving. Bewoners krijgen meer inspraak over buurtrenovaties. We nemen bewonersinitiatieven en vernieuwende woonvormen meer mee in verbeteringsplannen van gebouwen. Huurders (zowel individueel als collectief) krijgen meer invloed op woningverbeteringen via initiatiefrecht.
  5. Vijandige architectuur maakt steden minder leefbaar en raakt daklozen, ouderen en mensen met beperkingen het hardst. We stimuleren steden om banken en zitplekken te plaatsen waar mensen ongehinderd op kunnen rusten. We verwijderen vijandige architectuur uit publieke ruimtes.